بررسی سمیت فلز سرب بر سیر تکوین جنینی و رشد لاروی اولیه توتیای دریایی (echinometra mathaei) سواحل خلیج فارس (منطقه بستانه) بر اساس مطالعات مورفولوژی و مورفومتریک

یون های فلزی اغلب در عملکرد آنزیم هایی نقش دارند که کنترل کننده واکنش های شیمیایی موثر در حیات موجودات زنده می باشند. افزایش غلظت این یون های فلزی به ویژه فلزات سنگین در آب دریا منجر به تجمع زیستی آن ها در بدن موجودات زنده شده و می تواند اثرات سمیت یا کشندگی داشته باشند. در میان فلزات سنگین سرب یکی از عناصری است که حتی در غلظت های کم دارای اثرات قابل توجهی روی تکامل موجودات زنده می باشد. در این مطالعه اثرات سمی افزایش فلز سرب در آب دریا بر روی مراحل جنینی و رشد لاروی اولیه توتیای دریایی (mathaei echinometra) به عنوان یک اندیکاتور محیطی مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق بعد از القا گامت ریزی با افزودن محلول حاوی اسپرم به بشرهای محتوی تخمک، لقاح صورت گرفت. در گروه های تست محلول های فلزی در 6 غلظت با 3 تکرار آماده سازی شدند و در گروه شاهد آب دریای فیلتر شده مورد استفاده قرار گرفت. 10000 جنین به هر یک از ظروف محتوی محلول تست و کنترل اضافه گردید و در ادامه ظروف محتوی جنین ها در دمای 29 درجه سانتی گراد به مدت 30 ساعت انکوبه شدند. به منظور تعیین میزان سمیت غلظت های مختلف سرب بر روی مراحل جنینی ولاروی، نمونه ها تحت مطالعات میکروسکوپی قرارگرفتند. به علاوه در این بررسی به منظور تعیین اثر غلظتهای متفاوت سرب بر روی مورفولوژی لارو پلوتئوس از مطالعات مورفومتریک استفاده گردید که در این مطالعات طول لاروها بر اساس 3 پارامتر طول کل بدن(ol) ، طول بازوی پشتی (pl) و طول بدن (bl) سنجش شد. نتایج نشان داد که اکثریت جنین ها در غلظت های 250، 500 و 1000 میکروگرم بر لیتر به صورت لارو پلوتئوس هنجار و ناهنجار تکوین یافتند. در حالیکه در غلظت 2000 میکروگرم بر لیتر 50% از جنین ها به لارو پلوتئوس تکوین یافته و مابقی در مرحله پریسم متوقف شدند. همچنین در غلظت4000 و 8000 میکروگرم بر لیتر سرب به ترتیب تکوین اکثریت جنین ها در مرحله پریسم و گاسترولا متوقف شد. همچنین نتایج حاصل از مطالعات مورفومتریک نشان داد که با افزایش غلظت فلز سرب تغییراتی در طول لاروهای گروه تست نسبت به گروه کنترل ایجاد گردید. به این ترتیب نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که افزایش غلظت فلز سرب، سیر تکوین را در مراحل جنینی اولیه متوقف کرده و منجر به ایجاد ناهنجاری هایی از جمله تغییر در تعداد و اندازه بازوها و مورفولوژی لارو پلوتئوس می شود.